Ang Konsepto ng Pagbabago ni:
I.
Crisostomo Ibarra
Galit at paghihimagsik ng
kalooban ang nadama ni Ibarra nang malaman nyang ipinahukay ng kura-paroko ang
bangkay ng kanyang ama at ipinalilipat sa sementeryo ng mga Tsino. Sapagkat
lubhang mabigat ang bangkay at bumabagyo noon ay tinapon na lang ng sepulturero
ang bangkay sa ilog. Labis na nagalit si Ibarra lalo na at napag-alaman nyang
si Padre Damaso ang may kagagawan ng lahat.
Pagkaraang makapag-isip
sya na walang maibubungang maganda ang paghihimagsik, nagpasiya si Ibarra na
magpatayo ng isang paaralan para sa mga kabataan. Ang mithiing ito ay lalo pang
pinasidhi ng makilala nya ang guro na nagkwento sa kanya ng kakulangan ng
maayos na paaralan na hindi pakikialaman ng mga prayle upang ang mga bata ay
maging interesado sa pag-aaral.
Ang balaking ito ay
sinangguni nya kay Pilosopo Tasyo na nagsabing ang pagyukod kung dadaanan ng
bala ay hindi isang karuwagan.
Ang konsepto ng pagbabago ni Ibarra
ay sa kagustuhang maghimagsik sa una, nguni’t sa kanyang pag-iisip ay
napagpasyahan nyang magtayo ng paaralan para sa mga kabataan. May mga
mangila-ngilang karakter na tutol sa kanyang mithiin kung kaya’t napakaraming
balakid ang kanyang naranasan. Hindi man nya naisakatuparan ng buo ang
pagbabagong kanyang minimithi, may dahilan ang mga balakid na iyon upang
humantong ang kanyang kaisipan na magbago sa kanyang mga balak sa buhay.
II.
Pilosopo Tasyo
Si Pilosopo Tasyo ang
takbuhan ni Ibarra sa tuwing may ikokonsulta sya dito. Isa na rito ang
pagpapatayo nya ng paaralan para sa mga kabataan. Sinabi ni Pilisopo Tasyo na
huwag nang ituloy ang pagpapatayo ng paaralan gamit ang sariling puhunan.
Nguni’t itinuloy pa rin ni Ibarra ang kanyang balak.
Maagang nag-asawa si
Pilosopo Tasyo. Sa pagkamatay ng kanyang ina at di kalaunan ng kanyang asawa,
hindi nya na alam ang dapat nyang gawin sa hinaharap.
Maaaring sa iba ay baliw
ang tingin sa kanya. Nguni’t sa mga nakakaunawa ay may mas malalim na kaalaman
ang nasa likod ng kanyang pagkatao. Naging mahilig sya sa pagbababsa ng libro
kung kaya’t napabayaan nya ang kanyang yaman.
Sa konsepto ng pagbabago ni Pilosopo
Tasyo, ang libro ang naging armas nya upang mas maunawaan ang sakit ng kanilang
lipunan. Marami man ang hindi nakakaunawa sa kanyang mga prinsipyo at
paniniwala, alam nya sa kanyang sarili na mas lamang sya sa iba dahi sa mga
kaalamang nagpapayaman sa kanya.
III.
Elias
Si Elias ay isa sa mga
tumulong kay Ibarra mula sa mga babala hanggang sa pagtakas kay Ibarra. Sinabi
ni Elias na wag ng ituloy ni Ibarra ang pagpapatayo ng paaralan dahil may
nagtatangka sa kanyang buhay.
Ang mga kaaway ni Ibarra
ay nagplano ng pananalakay sa kanya. Nabatid ni Elias ang balak na ito at agad
na nagtungo sa bahay ni Ibarra. Iniutos nya na sunugin lahat ng mga bagay na
maaaring magpahamak sa kanya at tumakas agad. Tinulungan ni Elias si Ibarra sa
pagsamsam ng mga papel, hanggang sa nabasa nya ang pangalang Eibarramendia.
Napagtanto ni Elias na si Ibarra ang taong nais nyang paghigantihan. Sa sobrang
kalituhan sa kanyang natuklasan ay patakbong umalis si Elias.
Tinulungan din ni Elias
si Ibarra na tumakas kasama ang kanyang mga kayamanan. May tumutugis sa
kanilang dalawa kaya tumalon si Elias sa ilog upang paniwalain na sya si
Ibarra. Pinagbabaril ng mga iyon si
Elias.
Sa kabila ng tama ng bala
ay nakarating si Elias sa pampang. Nakita nya si Basilio at sinabing sunugin
ang kanyang bangkay at ang bangkay ng kanyang ina. Sinabi pa nya bago sya
mamatay ay may kayamanang nakalibing sa dakong kanyang itinuro. Sinabi nya kay
Basilio na gamitin iyon sa kanyang pag-aaral.
Ang konsepto ng pagbabago kay Elias
ay ang tanawing hindi man niya napagtagumpayang maisakatuparan ang kanyang mga
balak, nagkaroon naman sya ng pagkakataong baguhin ang isang taong may
prinsipyo sa buhay—gamit ang kayamanan ni Ibarra.
No comments:
Post a Comment